ภูมิศาสตร์
จังหวัดระนอง ตั้งอยู่ระหว่างละติจูดที่ 10 องศา 47 ลิปดา ถึง 9 องศา 18 ลิปดาเหนือ และเส้นลองจิจูดที่ 97 องศา 49 ลิปดา ถึง 95 องศา 58 ลิปดาตะวันออก มีพื้นที่ประมาณ 2,061,278 ไร่ เป็นจังหวัดที่มีชายแดนติดกับประเทศเมียนมาเป็นแนวยาวประมาณ 100 กิโลเมตร
ลักษณะภูมิประเทศ พื้นที่จังหวัดระนองส่วนใหญ่มีสภาพเป็นป่าเขา ด้านทิศตะวันออกมีเทือกเขาตะนาวศรีทอดตัวเป็นแนวยาวจากทิศเหนือสู่ทิศใต้ ประกอบด้วยภูเขาสูงชันสลับซับซ้อน ภูเขาเหล่านี้เป็นแหล่งกำเนิดต้นน้ำลำธารหลายสาย เช่น แม่น้ำกระบุรี ซึ่งเป็นแม่น้ำที่กั้นพรมแดนระหว่างไทยกับประเทศเมียนมา เป็นต้น
บริเวณชายฝั่งติดกับทะเลอันดามัน มีความยาวประมาณ 69 กิโลเมตร พื้นที่มีสภาพเป็นป่าชายเลน บางแห่งมีภูเขาติดกับชายฝั่งทะเล มีเกาะนอกชายฝั่งประมาณ 62 เกาะ เกาะที่สำคัญที่มีผู้คนอาศัยอยู่ได้แก่ เกาะพยาม เกาะช้าง เกาะสินไห และเกาะเหลา เป็นต้น
ลักษณะภูมิอากาศเป็นแบบมรสุมร้อนชื้น มีฝนตกเกือบตลอดทั้งปี เนื่องจากได้รับอิทธิพลจากทั้งลมมรสุมตะวันตกเฉียงใต้และลมมรสุมตะวันออกเฉียงเหนือ เป็นจังหวัดที่มีฤดูฝนยาวนานจนได้รับการขนานนามว่าเมือง ฝนแปด แดดสี่
ประวัติศาสตร์
ความเป็นมาของระนองไม่ค่อยมีหลักฐานปรากฏ เข้าใจว่าในสมัยอยุธยาระนองเป็นหัวเมืองเล็ก ๆ ขึ้นอยู่กับเมืองชุมพร เมื่อถึงสมัยรัตนโกสินทร์จึงปรากฏชื่อว่าเป็นเมืองหนึ่งที่พม่ายกทัพผ่านไปตีชุมพร
เมืองระนองเริ่มเป็นชุมชนขึ้นเมื่อมีราษฎรจากชุมพรและหลังสวนเข้ามาทำแร่ดีบุก ต่อมาทางการได้แต่งตั้ง เจ้าเมืองบรรดาศักดิ์เป็นหลวงระนอง ช่วงนั้นมีคนจีนชื่อคอซู้เจียง ได้มาค้าขายที่เมืองตะกั่วป่าและพังงา ต่อมาได้ทำเหมืองแร่ที่เมืองตระและระนองจนขอประมูลผูกอากรดีบุกสองเมืองนี้ได้ และได้เลื่อนเป็นหลวงรัตนเศรษฐี ตำแหน่งขุนนางนายอากร
พ.ศ. 2397 หลวงระนองถึงแก่กรรม หลวงรัตนเศรษฐีได้เป็นเจ้าเมืองต่อมาโดยยังขึ้นกับชุมพร จนถึงสมัย ที่อังกฤษเข้ามาครอบครองพม่า ทางไทยเห็นว่าหากเมืองระนองเมืองตระยังขึ้นอยู่กับชุมพรจะรักษาราชการทางชายแดนไม่สะดวก จึงยกฐานะเมืองทั้งสองเป็นหัวเมืองจัตวาขึ้นตรงต่อกรุงเทพฯ หลวงรัตนเศรษฐีปกครองเมืองระนองเจริญก้าวหน้าจนได้เลื่อนบรรดาศักดิ์เป็นพระยา เมื่อชราได้ถวายบังคมลาออกจากราชการ คอซิมก๊องบุตรชายคนโตได้รับแต่งตั้งเป็นผู้ว่าราชการเมือง หลังจากนั้นบุคคลในตระกูล ณ ระนอง ได้รับแต่งตั้งเป็นผู้ว่าราชการเมืองต่อมาอีกหลายคน
เมื่อจัดการปกครองเป็นระบบมณฑลเทศาภิบาล เมืองตระหรือกระบุรีถูกยุบเป็นอำเภอขึ้นกับจังหวัดระนอง
เขตการปกครอง
จังหวัดระนองแบ่งการปกครองออกเป็น 5 อำเภอ ได้แก่
1. อำเภอเมืองระนอง
2. อำเภอละอุ่น
3. อำเภอกะเปอร์
4. อำเภอกระบุรี
5. อำเภอสุขสำราญ
